- |
-
ارزیابی و پهنه بندی شدت فرسایش و تولید رسوب با استفاده از مدل MPSIAC ( مطالعه مورد حوضه آبخیزگرمی‌چای در استان اردبیل)
پذیرفته شده برای ارائه شفاهی
اصل مقاله (900.12 K)
نویسندگان
1کارشناس تحقیقات آبخیزداری/ مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل
2بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل (مغان)، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اردبیل، ایران
چکیده
برآورد فرسایش خاک و رسوب در حوضه‌های آبخیز بدون آمار رسوبسنجی برای برنامه ریزی مدیریتی امری اجتناب ناپذیری است. با توجه به نتایج بدست آمده، مدل PSIAC بیشتر از سایر مدل ها، برای مطالعه و بررسی فرسایش خاک و تولید رسوب در طرح-های منابع طبیعی و آبخیزداری استفاد شده است. در این پژوهش، در ابتدای کار حوضه آبخیز گرمی چای به واحدهای هیدرولوژیکی کوچک تفکیک و تقسیم گردید. با استفاده از سایر لایه های مطالعاتی حوضه و انجام عملیات صحرائی اقدام به بررسی پارامترهای نه گانه مدل MPSIAC در سطح هریک از زیرحوضه‌ها و تعیین درجه رسودهی(R) و نهایتا میزان فرسایش و تولید رسوب در آنها وکل حوضه برآورد گردید. نتایج بررسی‌ها نشان داد که مقدارکل وزن مواد رسوبی ناشی از فرسایش، از سطح حوضه در سال برابر 92100 تن می باشد.در این میان زیر حوضه‌هایF و G با مساحت 14/8درصد از کل حوضه بیش از 25 درصد کل رسوب تولیدی حوضه را به خود اختصاص داده‌اند. همچنین نتایح بررسی شدت فرسایش و تولید رسوب در زیرحوضه‌ها نشان می دهد که میزان فرسایش و تولید رسوب در بیش از 57 درصد زیرحوضه ها، 1/5 برابر بیشتر از میانگین کل رسوب تولیدی حوضه آبخیز 496 تن در کیلومتر مربع در سال) در واحد سطح میباشد. اگرچه کل حوضه آبخیز گرمی‌چای ازنظرجدول طبقه بندی کلاس‌های فرسایشی مدل، در کلاس فرسایشی متوسط قرار دارد ولی بدلیل اختلاف فاحش شدت فرسایش و تولید رسوب در سطح زیر حوضه‌های آن، می توان 3 کلاس فرسایش زیاد ، متوسط و کم در آن تعیین کرد.
کلیدواژه ها
موضوعات