چالش‌های پیش روی حوزه‌های آبخیز مشرف به پهنه‌های بحرانی گرد و غبار در جنوب و جنوب شرق اهواز
پذیرفته شده برای ارائه شفاهی
کد مقاله : 1063-SCWMO (R2)
نویسندگان
1گروه حفاظت خاک و آبخیزداری
2عضو هیأت علمی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری
3عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان
4مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان
چکیده
طوفان گرد و غبار از پدیده‌هایی است که استان خوزستان را در سال‌های اخیر با مشکلات متعدد زیست محیطی و انسانی مواجه ساخته است. این طوفان‌ها علاوه بر منشاء خارجی دارای منشاء داخلی نیز می‌باشند. آن قسمت از طوفان‌ها که دارای منشاء داخلی می‌باشند معمولاً به علت تدبیر نادرست انسان در استفاده از منابع آب و خاک و پوشش گیاهی در بالا دست و پایین دست حوزه‌های آبخیز است. بدیهی است آثار چنین اقداماتی از بین بردن مقاومت خاک در برابر فرسایش بادی است. در حال حاضر پهنه‌هایی واقع در جنوب و جنوب‌شرق اهواز تحت تأثیر این‌گونه اقدامات قرار گرفته است. بنابراین تحقیق پیش‌رو با هدف شناخت چالش‌های موجود در سطح حوزه آبخیز مشرف به این مناطق انجام شده است. بدین منظور ابتدا با جمع‌آوری داده‌هایی مانند نقشه‌های توپوگرافی و تصاویر ماهواره‌ای، محدوده مورد مطالعه مشخص گردید. سپس با بررسی اسناد و مدارک و بازدیدهای میدانی از سطح حوضه و پهنه‌های بحرانی برداشت گرد و غبار، عوامل تأثیرگذار بررسی شدند. نتایج نشان داد؛ سطح پهنه بحرانی جنوب و جنوب شرق اهواز حدود112هزار هکتار و حوزه آبخیز مشرف به آن 175300هکتار وسعت دارد. در این محدوده علاوه بر عوامل طبیعی مانند خشکسالی عوامل انسانی و مدیریتی نیز در به بحرانی شدن پهنه‌های گرد و غبار جنوب شرق اهواز مؤثر بوده است. برداشت‌های غیرمجاز از منابع آب سطحی به منظور استفاده در کشاورزی و صنعت، تغییر در مورفولوژی بستر رودخانه به منظور ذخیره و انحراف آب و تغییر کاربری را در سطح حوزه آبخیز از مهم‌ترین چالش‌های پیش‌روی منطقه مورد مطالعه است.
کلیدواژه ها
موضوعات