پذیرفته شده برای ارائه شفاهی

کد مقاله : 1096-SCWMO (R3)

¹حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی، کرمان، ایران

²بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری- مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کرمان- کرمان- ایران

³بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی، کرمان، ایران

با توجه به اینکه مدل‌های تجربی برآورد فرسایش و رسوب در کشورهای دیگری با شرایط متفاوت نسبت به ایران ابداع گردیده‌اند لازم است کارایی آن‌ها مورد ارزیابی قرار گیرد. به منظور ارزیابی مدل برآورد رسوب‌دهی EPM در حوزه‌های آبخیز استان کرمان، ده بند خاکی کوتاه انتخاب شدند که حوزه‌های آبخیز بالادست آن‌ها دارای کاربری مرتع بود. این بندها دارای عمر12 ساله بوده و از زمان احداث تا زمان اندازه-گیری، سرریز نکرده بودند و تمامی رسوبات منتـقل شده از حوزه آبخیزدر مخزن آن‌ها به تله افتاده و رسوب‌کرده است. رسوبات ترسیب شده در مخازن این بندها در طی یک دوره بهره برداری 12 ساله اندازه‌گیری شدند. عمق، حجم و وزن رسوبات با کمک اندازه‌گیری صحرایی و انجام عملیات نقشه برداری مخازن تعیین شد و با توجه به عمر بندها، متوسط رسوب‌دهی حوزه‌های آبخیز برآورد گردید. به این ترتیب رسوب‌دهی ویژه هر یک از حوزه‌های آبخیز بدست آمد. حداقل وحداکثر رسوب‌دهی حوزه‌های آبخیز بترتیب برابر6/0 و 86/16 و متوسط آن برابر 28/6 تن درهکتاردرسال بدست آمد. مقادیر رسوب دهی حوزه های آبخیز با استفاده از مدل EPM نیز برآورد گردید، حداقل و حداکثر آن به ترتیب برای 65/5 و 78/19 تن در هکتار در سال محاسبه شد و با مقایر اندازه‌گیری شده مورد مقایسه قرار گرفت. آزمون مقایسه میانگین مقادیر رسوب دهی برآوردی و مشاهده ای از طریق آزمون t استیودنت نشان داد که با اطمینان 95 درصد بین مقادیربرآورد رسوب‌دهی حجمی و وزنی مدل EPM با مقادیر مشاهده ای اختلاف معنی‌داری وجود ندارد.

واژه‌های کلیدی : EPM؛ مخازن بندها؛ رسوب‌دهی؛ حوزه‌های آبخیز؛ استان کرمان

پایش و ارزیابی متغیرهای محیطی با تکیه بر فرایندهای سیل، فرسایش و رسوب و خشکسالی