مدیریت سازگار آبخیز مبتنی بر ارزیابی سلامت و پایداری
پذیرفته شده برای ارائه شفاهی
کد مقاله : 1101-SCWMO
نویسندگان
1عضو هیات علمی
2دانش آموخته دکتری دانشگاه تربیت مدرس
چکیده
تاکنون مفهوم مدیریت سازگار به خوبی مورد توجه سیاست‌گزاران آبخیز کشور قرار نگرفته است. لذا در پژوهش حاضر، رویکردهای توسعه یافته مدیریت سازگار شامل مدیریت مشارکتی سازگار و مدیریت سازگار آبخیز نیز توضیح داده شده است. مدیریت سازگار آبخیز فرآیندی منسجم از هشت مرحله اصلی شناسایی مشکل، مفهوم‌سازی مدل، ارزیابی آبخیز، طرح آبخیزداری، تصمیم مدیریتی، اقدامات اجرایی، پایش عملکرد و پاسخ مدیریتی و نهایتاً ارزیابی شرایط بوم‌سازگان می‌باشد که به‌صورت یک چرخه تا پس از رسیدن به توفیق نهایی در تحقق اهداف مدیریتی تکرار خواهند شد. سه عامل شناسایی عدم قطعیت‌ها، یادگیری در حین انجام کار و نیز لحاظ نیازهای ذینفعان و مشارکت آن‌ها در تمام ابعاد و مراحل تصمیم‌گیری و اجرای چرخه مدیریت سازگار وجه تمایز مدیریت سازگار آبخیز و توفیق آن نسبت به سایر رویکردهای مدیریتی موجود می‌باشد. در همین راستا، پژوهش حاضر پایش مبتنی بر سلامت و پایداری آبخیز و نهایتاً مدیریت مشارکتی به عنوان برنامه مدیریتی منتج از آن در مدیریت سازگار آبخیز را مد نظر قرار داده است. بدین‌صورت که ابزارهای ارزیابی سلامت و پایداری آبخیز به‌سبب تهیه پایگاه داده‌ای جامع از وضعیت حوزه‌های آبخیز در مقیاس‌های مکانی و زمانی متفاوت و ارائه نقشه‌های جامع نمایان‌گر پویایی سامانه آبخیز می‌تواند به‌عنوان برنامه‌ای منسجم برای پایش عملکرد مدیریت سازگار آبخیز در نظر گرفته شود. نتایج حاصل از پژوهش حاضر برای مدیریت مؤثر منابع طبیعی کشور و مهار تخریب آن‌ها مبتنی بر تبیین و اتخاذ ساختار و چارچوب منسجم مدیریت آبخیز سازگار به‌عنوان یک رویکرد نوظهور در عرصه مدیریت منابع طببعی سودمند بوده و قابلیت کاربرد دارند.
کلیدواژه ها
موضوعات