بررسی شاخص‌ها و عوامل مؤثر بر ضریب زبری مانینگ در رودخانه‌ها و تعیین مدل جدید جهت برآورد آن (مطالعه موردی رودخانه رادکان خراسان رضوی)
پذیرفته شده برای ارائه شفاهی
کد مقاله : 1130-SCWMO
نویسندگان
رضا صدیق 1 ، علی باقریان کلات2 ، سید حسین رجائی3 ، زهره شیبانی زاده4 ، علی واحدی5 ، رضا واحدی6 ، حمزه نور7
1بخش آبخیزداری
2مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
3محقق بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری
مرکز تحقیقات کشاورزی خراسان رضوی
4کارشناس بخش تحقیقات آبخیزداری مرکز تحقیقات کشاورزی خراسان رضوی
5محقق بخش تحقیقات آبخیزداری مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
6محقق بخش آبخیزداری مرکز تحقیقات و اموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
7مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران
چکیده
از روش‌های معمول برای برآورد سرعت و دبی جریان در کانال‌ها و رودخانه‌ها استفاده از روابط تجربی نظیر معادله مانینگ می‌باشد. در این روش تعیین ضریب زبری دارای اهمیت ویژه‌ای است. محقیقن زیادی در خصوص برآورد منطقی آن در شرایط و رودخانه‌های مختلف تحقیق و پژوهش کرده‌اند. دراین راستا پژوهشی در رودخانه رادکان انجام شد و مقاطعی با بستر شنی، جریان یکنواخت و آشفته، بدون موانع و گیاهان و نیز بدون فرم‌های بستر انتخاب گردید و داده‌هایی نظیر دبی، سرعت جریان، مشخصات مصالح بستر و شرایط هندسی مقطع جریان اندازه‌گیری شد. با انجام آنالیزابعادی مشخص گردید عدد فرود جریان و نسبت شعاع هیدرولیکی به D50 می‌تواند به عنوان پارامتر مهم تعیین این ضریب در نظر گرفته شود. نتایج نشان داد ضریب زبری جریان دارای نسبت عکس با عدد فرود می‌باشد و نیز دانه‌بندی مصالح بستر و شعاع هیدرولیکی جریان در محاسبه ضریب زبری مؤثر است. در نهایت رابطه‌ای ارائه شد که می‌تواند با دقتی مناسب ضریب زبری را برای رودخانه مورد مطالعه تخمین بزند. علاوه بر این، رابطه‌ای بر اساس شعاع هیدرولیکی برای تخمین ضریب زبری نیز ارائه گردید.
کلیدواژه ها
موضوعات