پذیرفته شده برای ارائه شفاهی

کد مقاله : 1138-SCWMO

¹دانشیار بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کرمانشاه

²استادیار پژوهشی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموز ش و ترویج کشاورزی

³پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیز داری ، تهران ، ایران

⁴رئیس گروه خشکسالی و تغییراقلیم

⁵حفاظت آب و خاک

⁶عضو هیات علمی

بیشتر ‌بررسی‌های جهانی تغییر اقلیم ناشی از اثرات گلخانه‌ای گازهای کربنی را تأیید می‌نماید. عملیات احیائی جنگا‌کاری بادام دیم توام با روش‌های بیومکانیکی آبخیزداری یکی از ظرفیت‌های مهم در ترسیب کربن جهت مقابله یا سازگاری با پدیده تغییر اقلیم است. این پژوهش با هدف بررسی ظرفیت این عملیات در مناطق رویشی زاگرس شمالی و مرکزی در ترسیب کربن اتمسفری اجراء شد. بدین منظور در هر یک از استان‌های کردستان، کرمانشاه، لرستان و فارس یک یا چند سایت که عملیات یاد اجراء گردیده بود به عنوان معرف انتخاب، سپس با عملیات میدانی نمونه‌برداری خاک، زیست‌توده و لاشبرگ به صورت سیستماتیک تصادفی در سایت‌های مطالعاتی و شاهد انجام شد. اندازه‌گیری کربن آلی و دیگر آزمایشات خاک و نیز ضریب تبدیل کربن برای نمونه زیست‌توده و لاشبرگ محاسبه و ذخیره کربن در هکتار محاسبه شد. سپس مقادیر شاخص‌‌‌‌های ‌ترسیب کربن در هر هکتار محاسبه شد. نتایج نشان داد که عملیات اجراء شده که عمدتاً به بادامکاری همراه با عملیات پخش سیلاب و آبخوانداری و بانکت‌بندی و سامانه‌های سنتی تراس‌بندی و سکوبندی همراه با کشت بادام بود، موفق به ترسیب از 41/3 تا 1/112 تن کربن در هکتار شده بودند. بیشترین سهم کربن ترسیبی مربوط به کربن خاکی بود که سهم نسبی آن در ترسیب کربن بین 95 تا 99 درصد از کل کربن ترسیب یافته بود. از میان عملیات مورد ارزیابی سامانه سنتی سکوبندی همراه با کشت بادام موفق‌تر از سایر اشکال عملیات بود.

کربن آلی خاک؛ درخت‌کاری؛ پخش سیلاب؛ نهال‌کاری؛ بانکت‌بندی و تراس‌بندی

استفاده از فن‌آوریهای نوین و مدل‌های تصمیم‌گیری در مدیریت آبخیز