پذیرفته شده برای ارائه شفاهی

کد مقاله : 1169-SCWMO

دانشیار و رئیس گروه تحقیقات مهندسی حفاظت آب و خاک پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری

یکی از ضرورت‌های مهم در مدیریت جامع حوزه‌های آبخیز و تصمیم‌سازی برنامه حفاظت خاک، توسعه تکنیک‌هائی است که بتوان مقدار فرسایش قابل تحمل خاک را بصورت مکان ویژه تعیین نمود. در این تحقیق سعی شده با رقومی-سازی لایه‌های مرتبط با عوامل خاکزایی و تلفیق آن در محیط GIS، وضعیت و پتانسیل خاکزایی در سطح کشور ارائه شود. پس از تعیین مقادیر عوامل خاکزایی از جمله سنگ مادر، توپوگرافی و شیب و اقلیم در ایران، در محیط GIS، بر اساس تابع ضرب عوامل اقدام شد. نقشه تولیدی حاصل ضرب عوامل خاکزایی، بر اساس معیار ارائه شده در این تحقیق طبقه‌‌بندی و پس از تولید نقشه پتانسیل خاکزایی ایران ملاحظه شد که عمده سطح کشور از نظر پتانسیل خاکزایی به دو رده متوسط به میزان 51 % و کم برابر 43% متعلق است. تنها 5% سطح کشور از نظر خاکزایی در وضعیت مطلوب است که عمدتاً به نواحی جنگلی شمال کشور متعلق است. به بیان دیگر بیش از 70 درصد پهنه ایران در وضعیت خاکزایی متوسط به پایین است. برای هریک از کاربری‌های موجود در کشور، فرسایش مجاز تعریف شد. متوسط فرسایش کشور، به روش EPM، 6 تن در هکتار در سال محاسبه شده است. متوسط وزنی فرسایش مجاز کشور بر مبنای تنوع کاربری‌ها در این تحقیق t/ha/y2.2 محاسبه شد که با متوسط فرسایش به وقوع پیوسته کشور برابرt/ha/y 6، مشخص می‌شود که میانگین فرسایش کشور، حداقل 3 برابر حد تحمل فرسایش خاک ایران است.

فرسایش قابل مجاز؛ نقشه رقومی خاک؛ ضرب عوامل خاکزایی؛ فرسایش‌پذیری سازند؛ توان هوازدگی سنگ مادر؛ اقلیم؛ شیب

استفاده از فن‌آوریهای نوین و مدل‌های تصمیم‌گیری در مدیریت آبخیز